In het populaire denken over de middeleeuwen is het niet
vreemd om te horen dat men dacht dat de aarde in het centrum van alles stond.
Maar is dat wel zo?
Bij het lezen van de metafysica van Aristoteles, met
commentaar van St Thomas, de grootste middeleeuwse denker, kwam ik het volgende
commentaar tegen. Hij spreekt over de aardse sfeer.
But this
sphere or place amounts to nothing, so to speak, in comparison with the whole
universe; for the entire earth has no sensible quantity in comparison with the
outermost sphere. Hence this place is related to the universe as its central
point, as the astronomers prove on the grounds that the six signs of the zodiac
always appear above the earth. But this would not be the case if the earth were
to hide from us some part of the heavens which are perceived by the senses. For
it would be foolish to make a judgment about the whole sensible world in the
light of these few things. Indeed, it would have been more acceptable if the
whole sensible world had been judged according to the motion of the celestial
bodies, which far surpass the others in quantity. (see http://dhspriory.org/thomas/Metaphysics4.htm point 689)
Wat hier dus uit blijkt is dat de heilige Thomas de
observaties van de astronomen in zijn tijd wel overnam, maar de kanttekening
plaatste dat er misschien wel dingen zijn die ze toen niet konden zien, en dat
daarmee het hele idee op losse schroeven zou komen te staan. Oftewel: heel
overtuigd was hij ook niet, en terecht, omdat zijn voorbehoud later bleek te
kloppen. Het middeleeuws denken blijkt dus weer genuanceerder dan hoe daar vaak over wordt gedacht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten